Candida, loại vi nấm phổ biến nhất gây bệnh trên người, thường xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau, như da, niêm mạc miệng và âm đạo của phụ nữ, tạo nên đa dạng biểu hiện bệnh. Tuy nhiên, trong môi trường cơ địa đặc biệt, như suy giảm miễn dịch, đái tháo đường, nấm có thể xâm nhập máu, gây nhiễm trùng huyết hoặc nội tạng.
Đối với việc điều trị nấm Candida, mặc dù có nhiều loại thuốc kháng nấm hiệu quả, nhưng tình trạng kháng thuốc ngày càng trở nên lo ngại, đặt ra thách thức lớn trong việc lựa chọn phương pháp điều trị.
Nấm candida là gì?
Nhiễm nấm Candida, một bệnh nhiễm trùng do nấm Candida, đặc biệt là Candida albicans, có thể gây tổn thương ở nhiều bộ phận như sinh dục, miệng, da và máu. Một số loại thuốc và bệnh cũng có thể tăng nguy cơ nhiễm nấm. Bệnh thường xuất hiện ở các khu vực ấm và ẩm trên cơ thể.
Nấm Candida trong âm đạo gọi là viêm âm đạo, trong khi nhiễm trùng trong miệng được gọi là bệnh tưa miệng. Triệu chứng của nấm Candida khác nhau tùy thuộc vào vùng bị nhiễm.
Mặc dù Candida có thể gây khó chịu, nhưng hiếm khi đe dọa đến tính mạng. Tuy nhiên, một số dạng nhiễm nấm Candida có thể nghiêm trọng và đòi hỏi điều trị kịp thời, như nhiễm khuẩn huyết do nấm Candida xâm nhập vào máu.
Những dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm nấm Candida là gì?
Các triệu chứng của nhiễm nấm Candida có thể khác nhau và phụ thuộc vào vùng nhiễm và mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến thường gặp trên các bộ phận bị nhiễm nấm:
- Ở da: Bạn có thể có những đốm màu đỏ hoặc màu trắng trên da, những đốm này ngứa, rát và đôi khi có thể bị sưng lên (viêm).
- Khu vực sinh dục: Ở phụ nữ, bệnh nhiễm nấm candida ở âm đạo có thể có triệu chứng cực kỳ ngứa, tấy đỏ và đau rát ở vùng âm đạo. Dịch âm đạo thường màu trắng và vón cục. Đối với nam giới, triệu chứng có thể bao gồm đau, ngứa hoặc có cảm giác châm chích trên đầu dương vật. Bệnh còn có thể gây đau khi quan hệ.
- Miệng và thực quản: Thường được gọi là bệnh tưa miệng, bệnh có thể gây ra những đốm trắng trên lưỡi và miệng. Nướu răng cũng có thể bị sưng lở loét, xuất hiện những mảng đỏ và trắng. Candida thực quản có thể làm cho người bệnh đau đớn và khó nuốt.
- Máu và các cơ quan khác: Khi nấm nhiễm vào máu, bệnh có thể gây ra triệu chứng sốt và ớn lạnh.
Bạn có thể gặp các triệu chứng và dấu hiệu nhiễm nấm candida khác có thể không được đề cập đầy đủ bên trên. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào nhiễm nấm candida cần gặp bác sĩ?
Bạn nên đi khám bác sĩ nếu xuất hiện những tình trạng sau đây:
- Các triệu chứng nặng hơn hoặc không tự khỏi trong vòng một tuần;
- Xuất hiện các thương tổn màu trắng trên lưỡi, má trong, và đôi khi trên vòm miệng, nướu răng và amidan;
- Những vết loét trong miệng viêm đỏ gây đau, dẫn đến khó ăn và khó nuốt;
- Chảy máu nhẹ khi cạo hoặc vô tình chạm phải vết thương trên da;
- Có những vết nứt và sưng đỏ ở góc miệng, đặc biệt là những người đeo răng giả.
Nguyên nhân nào gây ra nấm Candida?
Loài nấm Candida thường hay gây bệnh là Candida albicans. Loại nấm này xuất hiện ở khắp mọi nơi, ngay cả bên trong cơ thể của bạn.
Điều kiện thuận lợi cho tình trạng nhiễm nấm candida tốt nhất là ở những nơi có độ ẩm và nhiệt độ cao như ở bộ phận sinh dục và một số khu vực nhất định trên da. Chính vì thế, tình trạng nhiễm nấm candida ở nữ phổ biến hơn nấm candida ở nam giới.
Thông thường chúng có thể dễ phát triển và tấn công cơ thể ở những người có hệ miễn dịch yếu như phụ nữ có thai, người có bệnh tiểu đường hoặc nhiễm HIV/AIDS.
Ngoài ra, việc uống thuốc kháng sinh trong một thời gian dài có thể giết chết các vi khuẩn tự nhiên trong cơ thể của bạn, tạo thuận lợi cho Candida phát triển.
Những ai thường bị nhiễm nấm Candida?
Bệnh rất phổ biến, đặc biệt là ở phụ nữ. Nhiễm nấm Candida cũng có thể xuất hiện ở nam giới cũng như trẻ em. Candida thường gây bệnh ở những người có hệ miễn dịch suy yếu như phụ nữ có thai, bệnh nhân tiểu đường, trẻ sơ sinh và những người nhiễm HIV/AIDS. Bạn có thể làm giảm nguy cơ bị nhiễm nấm Candida bằng việc rửa tay và vệ sinh cá nhân hợp lý.
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ bị nhiễm nấm Candida?
Có nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm nấm Candida, chẳng hạn như:
- Hệ thống miễn dịch yếu (trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai, người già);
- Dùng một số thuốc như thuốc kháng sinh, corticoid uống hoặc hít;
- Hóa trị hoặc xạ trị để điều trị ung thư;
- Khô miệng;
- Phụ nữ có nồng độ estrogen tăng;
- Bệnh tiểu đường kiểm soát kém;
- Quan hệ tình dục có thể làm tăng nguy cơ nhiễm nấm (bệnh nấm Candida không được xem là một bệnh truyền qua đường tình dục);
- Giữ vệ sinh kém;
- Đeo răng giả.
Những phương pháp nào dùng để điều trị Candida?
Nhiễm nấm candida được điều trị bằng cách sử dụng thuốc kháng nấm. Cụ thể loại thuốc nào sẽ phụ thuộc vào vị trí nhiễm nấm của bạn. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp với bạn. Bác sĩ có thể kê toa cho bạn một số loại thuốc trị nấm candida sau đây:
- Nhiễm nấm ở miệng: nystatin, clotrimazole, fluconazole, itraconazole;
- Nhiễm nấm ở thực quản: nystatin, fluconazole, itraconazole;
- Nhiễm nấm ở da da: thuốc bôi như nystatin, miconazole, clotrimazole, naftifine, và ketoconazole;
- Nhiễm nấm ở âm đạo: bôi clotrimazole, miconazole, butoconazole, terconazole, tioconazole;
- Nhiễm nấm trong máu: anidulafungin, caspofungin, micafungin hoặc amphotericin B.
Các loại thuốc điều trị nhiễm nấm candida nêu trên chỉ là ví dụ. Bạn nên thảo luận với bác sĩ nếu có bất kỳ câu hỏi nào về thuốc. Bạn nên tuân thủ hướng dẫn sử dụng của thuốc.
Bạn cũng nên mặc quần áo rộng rãi, đồng thời giữ cho cơ thể luôn khô thoáng. Candida âm đạo thường sẽ hết trong 4-7 ngày. Nấm ở miệng và da có thể hết trong vòng 1 hoặc 2 tuần.
Trên đây là những thông tin về nhiễm nấm candida là gì? Hãy mạnh dạn trao đổi thêm với bác sĩ nếu bạn có bất cứ thắc mắc nào về bệnh cũng như cách sử dụng thuốc.
