Khi ngủ, việc nghiến răng có thể tạo ra áp lực và âm thanh ken két do hai hàm răng nghiến chặt nhau. Tình trạng này được gọi là chứng rối loạn vận động trong giấc ngủ. Mặc dù không phải là tình trạng nguy hiểm, nhưng nghiến răng có thể gây tổn thương men răng, đau răng, hàm và mặt, và trong các trường hợp nghiêm trọng, có thể gây ra rối loạn thái dương hàm, đau khớp hàm và cơ hàm mãn tính.
Nghiến răng khi ngủ là gì?
Nghiến răng là một thói quen khá phổ biến, nhưng khi xảy ra trong giấc ngủ (sleep bruxism), nó trở thành một hội chứng bệnh đáng chú ý. Khi tình trạng này diễn ra liên tục và kéo dài, không chỉ tạo ra sự không thoải mái cho người ngủ mà còn có thể gây tổn thương cho răng và hàm, đồng thời gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Nguyên nhân gây ra tình trạng nghiến răng khi ngủ
Nguyên nhân của việc ngủ nghiến răng khi ngủ có thể là kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm cả các yếu tố vật lý, tâm lý và di truyền. Cụ thể, những yếu tố sau đây có thể góp phần vào tình trạng này:
- Cảm xúc: Sự lo lắng, căng thẳng, tức giận hay thất vọng có thể là một phần của nguyên nhân gây ra nghiến răng khi ngủ. Những cảm xúc này có thể tạo ra một môi trường không thuận lợi trong quá trình nghỉ ngơi.
- Thói quen: Thói quen nghiến răng khi quá tập trung hoặc khi có những thay đổi trong tâm trạng cũng có thể gây ra hiện tượng này trong giấc ngủ.
- Tình trạng giấc ngủ không bình thường: Các rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ cũng có thể gây ra tình trạng ngủ nghiến răng.
Còn có những yếu tố khác có thể tăng nguy cơ mắc chứng nghiến răng khi ngủ:
- Stress: Tình trạng lo lắng và căng thẳng có thể tăng nguy cơ xuất hiện nghiến răng khi ngủ.
- Tuổi tác: Mặc dù thường gặp ở trẻ nhỏ, nhưng chứng nghiến răng có thể biến mất khi trưởng thành.
- Tính cách: Những người có tính cách mạnh mẽ, cạnh tranh hoặc dễ kích động thường có nguy cơ mắc chứng nghiến răng cao hơn.
- Thuốc và chất kích thích: Một số loại thuốc và các chất kích thích như thuốc chống trầm cảm, caffeine, rượu có thể gây ra chứng nghiến răng khi ngủ.
- Di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc chứng này, nguy cơ mắc bệnh cũng cao hơn.
- Hội chứng rối loạn khác: Có một số hội chứng khác như bệnh Parkinson, chứng mất trí, động kinh cũng có liên quan đến nghiến răng khi ngủ.
Để xác định nguyên nhân cụ thể gây nghiến răng khi ngủ, các bác sĩ thường hỏi về lịch sử sức khỏe răng miệng, loại thuốc sử dụng, hoạt động hàng ngày và thói quen khi ngủ. Việc kiểm tra các dấu hiệu như đau nhức ở cơ hàm, tổn thương răng và xương thông qua chụp X-quang cũng có thể được thực hiện để xác định mức độ tổn thương và nghiêm trọng của tình trạng nghiến răng khi ngủ.
Dấu hiệu nhận biết nghiến răng khi ngủ
Có một số dấu hiệu mà bạn có thể nhận ra khi gặp phải chứng ngủ nghiến răng:
- Răng xiết hoặc nghiến vào nhau, có thể tạo ra âm thanh lớn đủ để làm thức giấc người ngủ bên cạnh.
- Răng bị mòn, nứt, sứt mẻ hoặc lung lay do tác động từ việc nghiến răng khi ngủ.
- Mất men răng, làm lộ các lớp răng bên trong có thể gây ra nhạy cảm và đau răng.
- Răng đau và nhạy cảm hơn bình thường do áp lực khi nghiến răng.
- Mỏi hàm, cơ hàm thiếu linh hoạt hoặc hàm bị chặt, gây khó khăn khi mở hoặc đóng miệng.
- Đau hoặc đau nhức ở hàm, cổ hoặc mặt có thể xuất hiện do tình trạng nghiến răng.
- Cảm giác đau ở tai mặc dù không có vấn đề gì với tai.
- Đau đầu, đặc biệt là ở vùng trán do áp lực từ việc nghiến răng.
- Tổn thương trong vùng má do nhai có thể xảy ra do áp lực không đều khi ngủ.
- Giấc ngủ bị gián đoạn do tình trạng nghiến răng có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ.
Cách điều trị tình trạng ngủ nghiến răng
Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tổn thương, có nhiều phương pháp điều trị chứng ngủ nghiến răng mà bạn có thể lựa chọn:
- Khám bác sĩ chuyên khoa
- Nếu nguyên nhân nghiến răng liên quan đến vấn đề giấc ngủ, chuyên gia giấc ngủ có thể kiểm tra xem bạn có chứng ngưng thở khi ngủ và mức độ nghiến răng như thế nào.
- Nếu vấn đề xuất phát từ các rối loạn tâm lý như lo lắng, bạn có thể cần tới bác sĩ tâm lý hoặc những chuyên gia tư vấn.
- Can thiệp nha khoa
- Bảo vệ và cải thiện sức khỏe răng miệng có thể được đề xuất cho người mắc chứng nghiến răng.
- Dụng cụ bảo vệ hàm hoặc chỉnh nha có thể giúp ngăn ngừa mài mòn răng và điều chỉnh tình trạng mòn răng.
- Liệu pháp tâm lý
- Kiểm soát stress hoặc thay đổi hành vi có thể giúp cải thiện chứng nghiến răng khi ngủ.
- Phản hồi sinh học (biofeedback) có thể hướng dẫn bạn kiểm soát cơ hàm.
- Điều trị bằng thuốc
- Một số loại thuốc như thuốc giãn cơ, tiêm Botox hoặc các loại thuốc giúp kiểm soát stress có thể được sử dụng trong một thời gian ngắn.
- Tuy nhiên, hiệu quả của các loại thuốc này cần được theo dõi và cần nhiều nghiên cứu hơn.
- Khắc phục nguyên nhân gây nghiến răng
- Đối với nguyên nhân gây nghiến răng như tác dụng phụ của thuốc, điều trị các rối loạn giấc ngủ hoặc các vấn đề sức khỏe khác có thể giúp cải thiện chứng nghiến răng.
Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bạn, việc kết hợp một số phương pháp trên có thể mang lại kết quả tốt nhất. Quan trọng nhất, hãy thảo luận và tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ để lựa chọn phương pháp phù hợp nhất cho tình trạng của bạn.
Việc xác định nguyên nhân gây ra chứng nghiến răng là quan trọng để có phương pháp điều trị hiệu quả. Đôi khi, việc khắc phục nguyên nhân có thể bao gồm thay đổi thuốc, giải quyết các rối loạn giấc ngủ khác, hoặc điều trị các vấn đề sức khỏe liên quan.